Heb je momenteel een groen gazon maar wil je wat meer doen voor de biodiversiteit? Dan kan je je gazon omvormen tot een bloemrijk gazon. Hieronder lees je hoe eenvoudig het is om bloemen in het gras te krijgen.
Hoe een klassiek gazon omvormen tot een grasveld met bloemen?
- Gebruik geen meststoffen of onkruidbestrijders meer.
- Voer het maaisel af na het maaien dus ook niet meer mulchen. Door het maaisel af te voeren, verarm je de bodem waardoor een betere habitat ontstaat voor wilde bloemen.
- Begin met minder frequent te maaien. Door wekelijks te maaien of met een robotmaaier krijgen bloemen niet de kans om te groeien.
- Om de 3 tot 5 weken maaien is ideaal: dan krijgen madeliefjes, paardenbloemen, witte klaver, rode klaver en gewone rolklaver de kans om tevoorschijn te komen. Als het veel regent kan je om de 3 weken maaien, in droge periodes om de 5 weken. Je kan ook gefaseerd maaien waardoor altijd een deel hoger blijft en er bloemen groeien tussen juni en oktober.
Hoe een bloemrijk gazon aanleggen?
- De ideale periode om een bloemrijk gazon aan te leggen is in het voorjaar april-mei of tussen eind augustus en begin oktober. In deze periodes is de bodemtemperatuur ideaal om het gras te laten opkomen en de kans op regen het grootst waardoor je na de aanleg weinig moet sproeien. Daarom kiezen veel mensen om gras te zaaien in september.
- De ondergrond moet net als bij een gewoon gazon goed worden voorbereid. In een verdichte grond kan je ook geen bloemrijk gazon aanleggen.
- Voor de aanleg meng je compost of wormenaarde in de bovenste grondlaag.
- Je kan een kant-en-klaar grasmengsel met bloemenzaad kopen bij Ecoflora in België of bij Cruydt hoeck in Nederland of je kan bij hen zaad van wilde bloemen kopen die het goed doen in gazon en deze mengen met graszaad. Bij beide firma’s heb je de garantie dat je inheemse en zoveel als mogelijk autochtone zaden koopt.
Wat met een verdichte ondergrond?
Heb je een verdichte grond door zware grondwerken, dan moet je er eerst voor zorgen dat de grond terug luchtig en levend wordt.
Het herstellen van de bodem duurt minstens twee jaar. Je begint door de grond één keer te frezen en vervolgens een groenbemester in te zaaien die diep wortelt. Als je later de grond wilt verluchten, gebruik dan een woelvork in plaats van te frezen of spitten. Waarom?
Het is belangrijk om een actieve bodem vol micro-organismen en goede schimmels te ontwikkelen. Alleen een levende bodem kan verdichte grond weer in goede conditie brengen. Regelmatig frezen of spitten zet het bodemleven letterlijk op zijn kop, waardoor veel micro-organismen afsterven. Wil je meer weten over tuinieren zonder te spitten?
Kies een groenbemester die diep wortelt en veel bladmassa produceert. Japanse haver is een uitstekend voorbeeld. Deze plant heeft diepe wortels die de bodem op een natuurlijke manier doorbreken en losmaken, waardoor de bodemstructuur verbetert. Wanneer de temperatuur daalt en vorst optreedt, bevriest de Japanse haver en de bladmassa valt terug op de bodem als organisch materiaal. Dit verrijkt de bodem en ondersteunt de opbouw van het bodemleven.
In de periodes dat er geen groenbemester groeit, kun je de bodem bedekken met mulch, zoals gras of bladeren. Of je kan de grond tijdelijk gebruiken voor de teelt van bijvoorbeeld aardappelen of een eenjarig bloemenmengsel inzaaien. Zolang de bodem het hele jaar bedekt blijft – met mulch of planten – kunnen de gunstige micro-organismen optimaal gedijen.
Na twee jaar kun je beoordelen of de bodem weer voldoende structuur heeft en luchtig is geworden.
Hoe een biodivers gazon onderhouden?

Het enigste wat je moet doen is het gazon af en toe maaien, om de 3 à 5 weken is voldoende en het maaisel afvoeren. Je kan dit gebruiken als mulch in de siertuin of moestuin.
Mulchmaaien kan je niet doen bij een bloemrijk gazon want door het mulch ga je het gazon terug bemesten en verdwijnen wilde bloemen.
Het gazon beregenen bij droogte is niet nodig. Het kan bruin worden bij extreme droogte maar zal terug groen worden als het opnieuw regent. De wortels gaan niet kapot van de droogte.
Als je wilt kan je jaarlijks een laagje wormenaarde toevoegen over je gazon. Dit brengt organisch materiaal in de grond en zorgt voor extra bodemleven. Het is echter niet noodzakelijk. Als je vindt dat je bloemrijk gazon er goed bij ligt, hoef je niets te ondernemen.
Een bloemrijk gazon versus een bloemenweide
Een bloemrijk gazon en een bloemenweide lijken misschien op elkaar, omdat ze beide bloemen en gras combineren, maar er zijn belangrijke verschillen tussen beiden:

1. Aanleg
- Een bloemrijk gazon blijft een gazon waarin bloeiende planten zijn geïntegreerd, zoals madeliefjes, paardenbloemen, klavers, kruipend zenegroen enzovoort. Het is ontworpen om een grasveld te zijn dat toch aantrekkelijk is voor insecten en bijdraagt aan biodiversiteit, maar het kan nog steeds belopen en gemaaid worden. Je behoudt een gazonachtig uiterlijk.
- Een bloemenweide is een stuk land dat is ingezaaid met wilde bloemen. De grassen komen er later vanzelf. Er zijn ook bloemenmengsels waar reeds graszaad is aan toegevoegd. Een bloemenweide is minder geschikt om op te lopen en is bedoeld om insecten, vogels en andere dieren te ondersteunen door nectarrijke bloemen en schuilplaatsen in de hoge vegetatie aan te bieden.
2. Onderhoud
- Een bloemrijk gazon wordt regelmatig gemaaid, de bloemen in het gazon zijn bestand tegen maaien. Maaien moet wel gebeuren op 8 cm hoogte.
- Een bloemenweide wordt slechts één of twee keer per jaar gemaaid. Bloemenweides maaien gebeurt aan het begin van de zomer (ingeval je 2x gaat maaien) en aan het einde van het groeiseizoen. Zo kunnen de planten optimaal bloeien en zaad vormen. Het is veel minder intensief qua onderhoud, maar vereist wel beheer om te voorkomen dat bepaalde planten en grassen de overhand nemen.
3. Plantensoorten

- Mengsel voor een bloemrijk gazon bestaat uit het merendeel graszaad en een klein percentage zaad van inheemse bloemen. De bloemen in een bloemrijk gazon zijn laagblijvende, sterke planten die tegen veelvuldig maaien en betreden kunnen. Voorbeelden zijn klaversoorten, knoopkruid, gewoon biggenkruid, gewone brunel, gewone ereprijs, ruige leeuwentand, wilde margriet, kruipend zenegroen enzovoort. Paardenbloemen en madeliefjes hoef je niet te zaaien in je gazon, die komen vanzelf. Als grassoorten wordt er in bloemenmengsels onder andere gewoon struisgras, rood zwenkgras, Engels raaigras en veldbeemdgras gebruikt.
- Afhankelijk van de bodem kan je kiezen voor een gewoon bloemrijk gazonmengsel of voor een bloemrijk mengsel langs oevers. De samenstelling is dan anders. Er is bij Ecoflora ook een mengsel dat voor de helft bestaat uit graszaad en de andere helft uit bloemenzaad.
- Voor bloemenweiden aan te leggen bestaan er eenjarige en meerjarige inheemse mengsels, al dan niet gemengd met gras. Je kiest een mengsel in functie van je bodem (zandleem, klei, moeras, droog en kalkrijk).
- Bij meerjarige mengsels heb je het eerste jaar nog weinig bloei en kan in sommige gevallen een percentage akkerbloemen mee ingezaaid worden om ook het eerste jaar wat kleur te hebben.
Conclusie: een bloemrijk gazon is geschikt als je een functioneel grasveld wilt dat toch bijdraagt aan de biodiversiteit terwijl een bloemenweide meer gericht is op het creëren van een natuurlijk ecosysteem met minimale menselijke tussenkomst.