In de winter willen we met zijn allen de vogels voeren met allerlei lekkers, denk maar aan vetbollen, pompoenpitten en zaden. Op zich is dit een goed idee maar nog heerlijker voelt het als de vogels van nature voldoende voedsel in je tuin vinden tijdens de winter. Hoe zorg je daarvoor?
Met dit 4-delig stappenplan kan je de vogels in de winter rijkelijk van voedsel voorzien.
1. Een strooisellaag met wormen en insecten
Een levende bodem ligt aan de basis van de biodiversiteit in je tuin. Een bodem vol met kleine en grote beestjes -insecten, regenwormen, keverlarven, spinnen, duizendpoten, mieren en noem maar op- trekken vogels en kleine zoogdieren aan de top van de voedselketen staan.
Idealiter is je tuin in de winter bedekt met een strooisellaag van gevallen bladeren met daaronder een bodem vol leven. Hierin is het heerlijk scharrelen voor de insectenetende vogels.
Spechten, boomklevers en boomkruipers zoeken daarentegen in schorsspleten of op boomtakken naar overwinterende insecten en hun larven.
2. Vaste planten en bomen met zaden voor de vogels
KogeldistelEr zijn verschillende vaste planten en bomen die zaden vormen die aantrekkelijk zijn voor vogels. Daarom is het noodzakelijk dat we de planten niet verwijderen of snoeien voor de winter maar de uitgebloeide bloemschermen laten staan tot na de winter.
Planten die zaden bieden voor de vogels:
- Zonnebloem (Helianthus annuus): geliefd bij mees, mus, groenling, grote bonte specht en putter (distelvink).
- Kogeldistel (Echinops ritro): de zaden trekken veel vogels aan, waaronder vinken en sijzen.
- Grote kaardebol (Dipsacus fullonum): favoriet van putter.
- Teunisbloem (Oenothera biennis): vogels zoals sijsjes en putters eten de zaden.
- Rudbeckia (Rudbeckia hirta): niet-inheems, de zaadhoofden trekken vinken aan.
- Wilde tijm (Thymus serpyllum) en wilde marjolein (Origanum vulgare): kleine vogels houden van hun zaadjes
- Zwarte Els (Alnus glutinosa): zaden zijn geliefd bij de sijzen.
- Hazelaar (Corylus avellana): rijpe noten vanaf september-november die gegeten worden door Vlaamse gaai, boomklever en grote bonte specht.
- Eikels zijn geliefd bij de Vlaamse gaai.
- Beukennootjes vallen in de smaak bij de keep en vink maar ook verschillende mezensoorten en de boomklever eten ze.
3. Struiken en hagen met bessen
Wilde lijsterbesIn de winter kunnen de vogels smullen van allerlei bessen. Ze hebben daarbij een duidelijke voorkeur in smaak en weten precies welke bessen in de herfst al zoet smaken en pas later in het seizoen minder bitter zijn.
Heb je een grote tuin, dan zou je de vogels extra kunnen verwennen met verschillende bessenstruiken.
Hierbij een bessenkalender, gerangschikt volgens de tijd dat de struiken bessen dragen in de loop van het jaar. De periodes kunnen licht variëren naargelang het klimaat en de locatie waar je je bevindt. De struiken vermeld in het vetgedrukt zijn uitheemse soorten.
| PLANT | DRAGEN BESSEN GEDURENDE... | BESSEN | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Klimop (Hedera helix) | Van februari tot april | Blauw-zwarte bessen | |||||||||||
| Veldesdoorn (Acer campestre) | Van mei tot oktober | Gevleugelde vruchtjes | |||||||||||
| Krenteboompje (Amelanchier lamarckii) (Niet inheems) | Van juli tot september | ||||||||||||
| Struikkamperfoelie (Lonicera xylosteum) | Van juli tot september | Felrode bessen | |||||||||||
| Sporkehout (Rhamnus frangula alnus) | Van juli tot september | Rode bessen die zwart worden | |||||||||||
| Wilde lijsteres (Sorbus aucuparia) | Van juli tot oktober | Rode bessen | |||||||||||
| Gelderse roos (Viburnum opulus) | Van augustus tot februari | ||||||||||||
| Hondsroos (Rosa canina) | Van augustus tot februari | Oranje-rode rozenbottels | |||||||||||
| Hulst (Ilex aquifolium) | Van augustus tot maart | Rode bessen | |||||||||||
| Rode kornoelje (Cornus sanguinea) | Van augustus tot september | Blauwzwarte, bittere bessen | |||||||||||
| Gele kornoelje (Cornus mas) | Van augustus tot september | Rode bessen | |||||||||||
| Zuurbes (Berberis vulgaris) | Van augustus tot oktober | Felrode bessen | |||||||||||
| Fazantenbes (Leycesteria formosa) (Niet inheems) | Van augustus tot oktober | Paarsrode tot zwarte bessen | |||||||||||
| Gewone vlieg (Sambucus nigra) | Van augustus tot oktober | Zwarte bessen | |||||||||||
| Eenstijlige en tweestijlige Meidoorn (Crataegus monogyna/laevigata) | Van augustus tot oktober | Rode bessen | |||||||||||
| Kardinaalsmuts (Euonymus europaeus) | Van september tot oktober | Roze doosvruchtjes met oranje zaden | |||||||||||
| Wilde liguster (Ligustrum vulgare) | Van september tot november | Zwarte bessen, giftig voor de mens | |||||||||||
| Egelantier (Rosa rubiginosa) | Van september tot november | Rode rozebottels | |||||||||||
| Taxus (Taxus baccata) | Van september tot november | Rode bessen | |||||||||||
| Vuurdoorn (Pyracantha coccinea) (Niet inheems) | Van september tot december | Oranje, rode of gele bessen | |||||||||||
| Duindoorn (Hippophae rhamnoides) | Van september tot december | Oranje vruchten | |||||||||||
| Glansmispel (Photinia 'red robin) (Niet inheems) | Van oktober tot december | Rode besjes | |||||||||||
| Roze berberis (Berberis aggregata) (Niet inheems) | Van augustus tot december | Rozerode bessen | |||||||||||
4.Fruit in de winter
Tal van vogels eten afgevallen fruit om hun dieet in de winter aan te vullen. Het gaat dan om merels, roodborstjes, kramsvogels, koperwieken, spreeuwen en Vlaamse gaaien.
- Rijpe appels en afgevallen appels en peren die op de grond liggen te rotten.
- Druiven die zijn blijven hangen in de kas of buiten.
- Sierappeltjes worden ook gegeten door merels en de grote bonte specht maar pas als er niets anders meer voorradig is.
Ook interessant om te lezen:
