Engerlingen

Engerlingen in het gras

Engerlingen zitten in de grond en meestal onder de graszoden, maar ze kunnen ook voorkomen onder hagen zoals beukenhaag, bomen en heesters. Engerlingen vreten aan de wortels van het gras of de heesters waardoor deze op termijn afsterven.

Wat zijn engerlingen?

Alle witte larven met zes pootjes vooraan die we in de grond vinden, noemen we engerlingen. Engerlingen zijn de larven van verschillende soorten bladsprietkevers, zoals zoals de rozenkever, junikever, sallandkever, julikever, meikever en anderen.

Ze worden gekenmerkt door hun:

• Witte, C-vormige lichaam
• Bruine kop
• Donkergrijs achterlijf
• Drie paar poten aan de voorzijde

Alle keverlarven met deze kenmerken worden in de volksmond "engerlingen" genoemd. Het verschil tussen de soorten zit in grootte van de larve, levenscyclus en het tijdstip van verschijnen.

Schade door engerlingen

Volwassen kevers leven maar enkele weken en voeden zich met bladeren en bloemen van planten en bomen. De larven die uit de eitjes komen, richten veel meer schade aan. Ze vreten wortels kapot van gazon en heesters, waardoor de planten afsterven.

Schade door engerlingen in het gras herkennen

Engerlingen in het gras zijn het eerste jaar moeilijk te spotten. De kevers leggen het grootste deel van hun eitjes af op de plek waar ze als volwassen kever uit de grond komen. Slechts een klein deel van de eitjes wordt elders afgelegd. Hierdoor zie je het eerste jaar slechts enkele gele plekken in je gras.

Het jaar daarop worden de meeste kevereitjes in jouw gazon afgezet. Dan neemt de schade snel toe.

Typische schade in het gazon:

• geel plekken in het gazon
• Vogels zoals kraaien, kauwen en eksters komen pikken in de grasmat
• ook mollen zijn paraat en veroorzaken molshopen
• grasmat komt los te liggen als je ze kunt oprollen
• Onder de opgerolde grasmat zie je veel engerlingen liggen
• Blijvende kale plekken en gazon dat afsterft

Schade van engerlingen aan vaste planten, hagen en heesters

De schade die engerlingen aanrichten aan bomen, hagen en heesters is vergelijkbaar met die van de taxuskever. In beide gevallen worden de wortels van de planten aangevreten.

• Eerst worden fijne haarwortels aangetast
• Daarna grote wortels
• Planten verzwakken en kunnen afsterven

Symptomen:

• Slap hangende bladeren bij warm weer
• Slechte groei of afsterven zonder duidelijke reden

Engerlingen bestrijden

De meest effectieve manier om engerlingen aan te pakken, is met B-green aaltjes. Deze parasitaire wormpjes, ook wel nematoden genoemd bestrijden verschillende soorten engerlingen.

Aaltjes werken zowel in het gazon als bij wortels van heesters en hagen.

De bestrijding van engerlingen gebeurt als volgt:

• Aaltjes zoeken de engerling in de grond op en dringen binnen in de larve
• Ze scheiden bacteriën uit in de larve waardoor deze ziek wordt
• De engerlingen sterft af
• In de dode engerling ontwikkelen de aaltjes zich verder en komen vervolgens vrij in de bodem
• Nieuwe aaltjes gaan op zoek naar nieuwe engerlingen

Wanneer engerlingen bestrijden met aaltjes?

Het beste bestrijdingseffect bekom je als je de aaltjes of nematoden in de juiste periode gebruikt.

Engerlingen bestrijden in de zomer en nazomer

Engerlingen bestrijden met aaltjes is het meest effectief wanneer de engerlingen nog klein zijn. De aaltjes kunnen namelijk het best de jonge engerlingen, die net uit de eieren gekomen zijn, bestrijden. Daarom ligt de belangrijkste behandelingsperiode voor alle keverlarven in de zomer en nazomer.

Hieronder vind je een richtlijn voor het beste bestrijdingsmoment per keversoort:

• Rozenkever: vanaf eind juli tot eind oktober met B-green.
• Sallandkever en junikever: April/mei met B-green+ en vanaf half augustus tot oktober met B-green.
• Meikever: April/mei met B-green+ en vanaf begin juli tot eind september-oktober met B-green.

Engerlingen bestrijden in het voorjaar

Engerlingen bestrijden met aaltjes in het voorjaar is zeker mogelijk, maar mag niet als enige behandeling worden beschouwd. De belangrijkste bestrijdingsperiode blijft de zomer (juli tot september), omdat dan de jonge larven uitkomen en het meest kwetsbaar zijn.

De bodemtemperatuur moet minimaal 12°C bedragen, maar beter is 15°C of hoger. Koude bodemtemperaturen zorgen voor minder parasitering van de aaltjes en dus uiteindelijk een slechter resultaat.

Opgelet: de rozenkever kan in het voorjaar niet behandeld worden met aaltjes omdat de rozenkeverlarven na de winter meteen veranderen van larve naar voorpop en nadien in pop. Poppen worden weinig tot niet gedood door de aaltjes.

De larven van de sallandkever en de junikever kunnen bij goede bodemtemperaturen vanaf eind april tot eind mei bestreden worden met B-green+. Verder bestrijd je de larven van meikeverin het voorjaar ook met B-green+aaltjes.

Hoeveel keer aaltjes tegen engerlingen gebruiken?

In principe gebruik je één keer per jaar aaltjes tegen engerlingen en dan met name in de zomer of nazomer. Merk je echter de engerlingen in het voorjaar op, kies dan voor een voorjaarsbehandeling en een najaarsbehandeling.

Hoe vaak je moet behandelen met aaltjes, hangt samen met de jaren dat de engerlingen in de grond aanwezig zijn.

• Rozenkever: éénjaarlijkse cyclus dus 1 behandeling in de zomer of nazomer kan voldoen.
• Sallandkever en junikever: deze kevers hebben een tweejarige cyclus dus minstens twee jaar na mekaar behandelen tussen half augustus en eind september.
• Meikever: de meikeverlarve blijft drie tot vier jaar in de grond dus drie tot vier jaar na mekaar behandelen tussen juli en september.

Tips voor het gebruik van aaltjes

Hierbij de belangrijkste toepassingstips voor aaltjes of nematoden:

• De bodemtemperatuur moet voldoende hoog zijn: minimaal 12°C en maximaal 30°C. De voorkeur gaat uit naar 15°C.
• De bodem moet vochtig zijn en minstens twee weken vochtig blijven na toepassing. Indien het onvoldoende regent, moet het gebied beregend worden. Lees ook: wachten op regen, is dat de ideale keuze?
• Gazons en grasvelden moeten op voorhand worden gemaaid. In geval van vervilting van gras, verticuteer eerst. Een dikke viltlaag is nadelig: de nematoden kunnen moeilijk de viltlaag passeren en komen daarbij roofvijanden tegen die hen vernietigen alvorens ze de ondergrond bereikt hebben en de plaaginsecten kunnen bestrijden.
• Er mag geen boomschors of mulch liggen wanneer je aaltjes gebruikt bij vaste planten, hagen en heesters. Dit verhindert de aaltjes in de grond door te dringen.

Aaltjes tegen engerlingen kopen

Bij Rootsum kan je de twee soorten aaltjes tegen engerlingen kopen: B-green bevat ‘Heterorhabditis bacteriophora’ aaltjes en B-green+ bestaat uit een combinatie van ‘Heterorhabditis bacteriophora’ en ‘Steinernema feltiae’ aaltjes.

Aaltjes of nematoden tegen engerlingen: prijs

De prijs van aaltjes tegen engerlingen is afhankelijk van de hoeveelheid aaltjes die je koopt. Zo varieert de prijs naargelang de verpakking. Je hebt doorgaans 0,5 miljoen nematoden nodig per vierkante meter. Bij Rootsum kun je aaltjes tegen engerlingen kopen voor 10 m2 en 100 m2 maar ook aaltjes tegen engerlingen 500 m2 en 1000 m2.

Van welke keversoort heb ik engerlingen?

We bespreken hieronder de meest voorkomende engerlingen:

Rozenkever (Johanneskever) of Phylloperta horticola

De rozenkever is de kleinste bladsprietkever, ongeveer 1 cm groot. De volwassen kever is te herkennen aan zijn roodachtig, bijna donkerbruin dekschild. De eitjes worden voornamelijk afgezet in gazons, grasvelden en sportvelden maar ook onder vaste planten en jonge bomen kunnen ze worden aangetroffen. De kevers zijn slechts gedurende een periode van ongeveer drie weken actief en voeden zich dan met bladeren en bloemknoppen van loofbomen. Wanneer je vliegende rozenkevers ziet, is het grootste deel van de eitjes meestal al gelegd – vaak op dezelfde plek waar de kevers zelf als larve uit de grond zijn gekomen.

Rozenkever herkennen

• De larven van de rozenkever overwinteren slechts één jaar in de grond als larve. Alle larven zijn ongeveer even groot – of beter gezegd: even klein.
• Het vluchtpatroon van de volwassen rozenkever is opvallend: ze vliegen bij zonnig weer laag boven het gazon, meestal in de voormiddag tussen 10:00 en 14:00 uur. Daarna kruipen ze weer de grond in. De rozenkevers zijn actief in de maand mei

Sallandkever of Hoplia Philanthus

De larven van de sallandkever komen meestal voor in gazons en grasvelden maar ook langs oevers van rivieren en meren. De sallandkever vliegt volgens een zeer wisselend patroon. Zo kunnen vanaf eind april de eerste kevers worden waargenomen, maar de grootste piek is in juni.

Hoe kun je de sallandkever herkennen?

• De larven van de sallandkever verblijven twee jaar onder de grond voordat hij kever wordt. Hierdoor kun je in de grond twee groottes van engerlingen aantreffen.
• De Sallandkever is de enige keversoort waarvan de larven niet gevoelig zijn voor vorst. Daardoor blijven ze actief en eten ze zelfs in de winter, vaak net onder de graszoden. Andere engerlingen trekken in de winter dieper de grond in en stoppen dan met eten.
• De sallandkever heeft geen vast vliegpatroon in tegenstelling tot de rozenkever of junikever.

Junikever of Amphimallon solstitialis

De volwassen junikever lijkt sterk op de meikever, maar is kleiner, met een gemiddelde lengte van 18 mm. De kever vliegt tussen juni en begin augustus, afhankelijk van hoe warm het voorjaar is. De larven komen uitsluitend voor in gras, zoals gazons en gras- of sportvelden op droge zandgronden.

Hoe kun je de junikever herkennen?

• De junikever vliegt bij valavond gedurende een korte periode van 1 uur. Ze vliegen niet in het donker zoals de meikever
• Junikevers vertonen typisch zwermgedrag rond hoge bomen of andere hoge objecten zoals elektriciteitspalen.
• De junikever kan als een pijl in het gras duiken bij valavond en wordt vaak door de mensen als agressief ervaren
• De junikever is 2 x zo groot als de Sallandkever

Julikever of Polyphylla fullo

De julikever is zeldzaam. In tegenstelling tot andere engerlingen soorten veroorzaakt de julikever geen schade in de tuinen. De julikever is groter dan de meikever en herkenbaar aan de witte vlekken op zijn zwartachtig dekschild.

Meikever of Melolontha melolontha

De meikever is het meest bekend. Larven van de meikever vind je onder graszoden, maar ook onder hagen, naaldbomen, fruitbomen, eiken, beuken en bepaalde vaste planten.

Hoe kun je de meikever herkennen?

• Meikevers vliegen in het donker en komen op lichtbronnen af.
• De larven van de meikever blijven drie tot vier jaar onder de grond en zijn ongeveer 5 cm lang als ze verpoppen.
• Een gazon dat aangetast is door de engerlingen van de meikever herbergt verschillende maten van larven: van klein tot groot.

Versterk je planten en je gazon

Engerlingen zijn vooral te vinden op droge zandgronden. Doorgaans hebben planten en ook gazons op zandgrond het moeilijk in de zomer - zelfs zonder engerlingen. Hierdoor wordt vaak gedacht dat het gras simpelweg is afgestorven door de droogte. Pas in het najaar kom je er vervolgens achter dat er wellicht meer aan de hand is. Daarom raden wij je aan om je planten en gazon bijtijds te versterken. Dit kun je op een tweetal manieren doen:

1. Meststoffen met hoge stikstofwaarden verzwakken het gazon en maken het gevoeliger voor ziekten en plagen. Het gazon kun je net als andere planten in de moestuin en siertuin voorzien van een laagje wormenaarde in het voorjaar. Dit zorgt voor de nodige voeding en de noodzakelijke micro-organismen

Extra tip: heb je veel kale plekken in de tuin ten gevolge van engerlingen vraat? Meng dan ⅔ wormenaarde met ⅓ grond. Dit strooi je vervolgens op de kale, open plekken. Daarna kun je gras inzaaien.


2. Alle moestuinplanten, siertuin planten en gazons kun je versterken met Oenosan. Dit product vernevel je vanaf het begin van het groeiseizoen om de drie weken over de planten en het gazon. Als je dit advies goed opvolgt, dan zal alles beter bestand zijn tegen de droogte in de zomermaanden en hoef je veel minder water geven.

Onderscheid tussen engerlingen en larven van taxuskever

Het onderscheid tussen beide soorten kan je als volgt zien:

• Engerlingen hebben poten, larven van taxuskever niet
• Taxuskeverlarven zijn maximum 1 cm groot, engerlingen zijn groter met uitzondering van de larven van rozenkever
• Taxuskeverlarven vreten van plantenwortels en zitten niet onder de grasmat. Engerlingen vreten vaak aan graswortels maar sommige soorten ook aan wortels van planten en hagen.