Je kan je afvragen, waarom je zoveel tijd aan de ondergrond zou besteden? We zijn eigenlijk het tegendeel gewoon. Al jaar en dag worden we gestimuleerd om onze planten te voeden met kalk en meststoffen en wordt er niet gesproken over de kwaliteit van de ondergrond. Terwijl daar echt de kern van elk probleem ligt. Het is dus tijd voor een challenge: voed je bodem in plaats van je planten!
Belang van een gezonde bodem
Een gezonde bodem heeft vele functies:
- Dankzij een levende bodem vol micro- en macro-organismen worden de aanwezige voedingsstoffen uit de bodem omgezet tot opneembare voeding voor de plantenwortels.
- Een gezonde bodem zorgt voor sterke, weerbare planten in de moestuin en siertuin waardoor je planten (inclusief gazon) minder last hebben van schadelijke insecten en schimmels.
- Het zorgt voor een betere opbrengst en smakelijke groenten en vruchten dankzij de aanwezigheid van mineralen in de bodem. Mineralen kan je toedienen via lavameel.
- Een gezonde bodem werkt als een spons: de bodem slaat water op bij veel regen en kan dankzij de waterbuffer, dit terug afgeven bij droogte. Hierdoor zijn de gevolgen van felle regenbuien en langere droogteperiodes minder catastrofaal.
- Een levende bodem kan massaal koolstof bufferen. 2 x zoveel koolstof als in de lucht aanwezig is en 3 x zoveel koolstof als in de bovengrondse vegetatie (planten bufferen ook koolstof). Dit is goed voor het klimaat maar ook essentieel voor de bodem. Koolstof in de bodem is nodig voor het bodemleven en dus de vruchtbaarheid van de bodem te bevorderen.
- Een gezonde bodem is een biodiverse bodem. Hoe diverser jouw ondergrond, hoe meer biodiversiteit er bovengronds tot stand zal komen. Wil je hierover meer lezen?
Hoe een gezonde bodemstructuur bevorderen?
- Voer geen zware grondbewerkingen uit, niet spitten of frezen. Je vernietigt daarmee het bodemleven, de gemaakte gangen en bodemstructuur. De bodemorganismen hebben jaren nodig om een nieuwe balans op te bouwen. Als overgangsmaatregel kan je een woelvork gebruiken. Hiermee verlucht je de bodem en stoor je het bodemleven het minst.
- Zorg voor veel organische stof in de grond: mulch in het voorjaar met compost en/ of wormenaarde en de rest van het jaar met andere materialen uit de tuin.
- Is je bodemstructuur echt verstoord (bijvoorbeeld ten gevolge van grondwerken met zware machines) zaai dan de eerste jaren een mix van planten die diepe penwortels hebben zoals smeerwortel en luzerne. Ook paardenbloemen, ridderzuring en distels hebben diepe penwortels maar deze komen meestal vanzelf uit op verstoorde grond.
- Laat in de siertuin geen stukken grond onbedekt. Plant bomen en struiken, lagere planten en bodembedekkers. Zorg voor een drie-lagenstructuur. De fotosynthese is de basis voor al het leven. De bladeren die vallen, vormen voedsel voor het bodemleven.
- Gebruik geen klassieke meststoffen en zeker geen stikstofmeststof.
- Als je gazon hebt, bemest het nooit met klassieke meststoffen maar gebruik compost en wormenaarde in het voorjaar en mulch tijdens het maaiseizoen met een mulchmaaier of met een robotmaaier. Alles lezen over maaien of mulchen?
- Zorg dat in de winter de groentetuin volledig gemulcht is waar er geen groenbemester of groenten groeien.